ಬೋನಸ್ ಶೇರುಗಳ ಅರಿವು – Bonus Share in Kannada

1. ಬೋನಸ್ ಶೇರು ಎಂದರೆ ಏನು?

ಬೋನಸ್ ಶೇರುಗಳು ಅಥವಾ “ಉಚಿತ ಶೇರುಗಳು” ಎಂದರೆ, ನೀವು ಈಗಾಗಲೆ ಕನಷ್ಟು ಎತ್ತರದ ಶೇರುಗಳಿದ್ದೀರಿ, ಆಕಂಪನಿ ಅಲ್ಲಿಗೋ “ಎನ್ದ್ಹುಂಗೀತು ಪ್ರೀತಿಸುವ ಹೋಲ್ಡರ್ೋಗೆ” ನೆ ಇವರಿಗೋ “ಉಚಿತ” ಶೇರುಗಳನ್ನು ಕೊಡುವುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನೀವು 100 ಶೇರುಗಳಿದ್ದರೆ, 1:1 ಬೋನಸ್ ಘೋಷಿಸಿದ್ರೆ, ಒಂದು ಒಟ್ಟು 100 ಶೇರುಗಳಿಗೆ 100 ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಉಚಿತ ಶೇರುಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ.

• ಅಕ್ಕಂಪನಿ ಏಕೆ ಬೋನಸ್ ಶೇರು ನೀಡುತ್ತವೆ?
  1. ಹೋಲ್ಡರ್‌ಗಳಿಗೆ ಧన್ಯವಾದ ಕೇಳಲು,
  2. ಹೆಚ್ಚಾ ಶೇರು ಬಿಡುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರತಿಶೇರುದ ಬೆಲೆ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಿ ಚಿಕ್ಕ ಹೋಲ್ಡರ್‌ರಿಗೆ ಆಕರ್ಷಕ ಮಾಡುವುದು,
  3. “ನಮ್ಮ ಬಳಿ ಲಾಭ ಹೆಚ್ಚಿದೆ, ಮುಂದೆಯೂ ಇಂಥದ್ದಾಗಲಿ” ಎಂಬ ಸಂದೇಶ ಕೊಡುವುದು.

---

2. ಬೋನಸ್ ಶೇರುಗಳ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ

(ಅ) ಮಂಡಳಿ ಅನುಮೋದನೆ & ರೆಕಾರ್ಡ್ ದಿನಾಂಕ

• ಕಂಪನಿಯ ನಿಯೋಜಿತ ಮಂಡಳಿ (Board of Directors) ತಾವು ನಿಯೋಜಿಸಿರುವ ರೇಷಿಯೋ (ಉದಾ. 1:1, 2:1) ನಿರ್ಧರಿಸಿ, ಹೋಲ್ಡರ್‌ಗಳ ಒಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುವರು.
• “ರೆಕಾರ್ಡ್” ದಿನಾಂಕವಂದು, ಆ ದಿನಾಂಕಕ್ಕೆ ನೀವು ಶೇರುಧಾರಕನಾಗಿ ಇದ್ದರೆ ಮ್ಮೆ ಮಾತ್ರ ಬೋನಸ್ ಶೇರು ಸೇರಿಬೇಕು.

(ಆ) ಎಕ್ಸ್‌ಬೋನಸ್ ದಿನಾಂಕ (Ex-Bonus Date)

• ರೆಕಾರ್ಡ್ ದಿನಾಂಕದ ನಂತರದ ಮೊದಲ ಟ್ರೇಡ್ ದಿನವೇ ಎಕ್ಸ್ ಬೋನಸ್ ದಿನ. ಆ ದಿನಕ್ಕೆ ಶೇರು ಬೆಲೆ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಕೆಳಗೆ ಸರಿದಾಗುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಶೇರುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.
• ಆದರೆ ಒಟ್ಟು ಹೂಡಿಕೆಯ ಮೌಲ್ಯ (Shares × Price) ಎಕ್ಸ್‌ಬೋನಸ್ ದಿನದಂದು ಕೂಡ ಸಮಾನವಾಗಿರುತ್ತದೆ—ಶೇರುಗಳು ಹೆಚ್ಚಾದರೂ, ಬೆಲೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.

(ಇ) ಅಕೌಂಟಿಂಗ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ

• ಉದಾ:
  • ಒಂದು ಕಂಪನಿಗೆ 5 ಲಕ್ಷ (500,000) ಶೇರುಗಳಿರಲಿ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಶೇರಿಗೂ ₹100 ನಾಮಮೌಲ್ಯ.
  • 1:1 ಬೋನಸ್ ಇನಿಸ್ಯೂ ಮಾಡಿದರೆ, ₹5 ಕೋಟಿ (₹100 × 500,000) ಕಂಪನಿಯ ರೆಸರ್ವ್ (Retained Earnings) ನಿಂದ ಶೇರು ಬಂಡವಾಳಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಬೇಕು.
  • ಅಂತಹದರಿಂದ:
    • ಒಟ್ಟು ಶೇರುಗಳು: 10 ಲಕ್ಷ (500,000 ಮೂಲ + 500,000 ಬೋನಸ್)
    • ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಶೇರಿಗೂ ₹100 ನಾಮಮೌಲ್ಯ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ.
    • ರೆಸರ್ವ್ Retained Earnings ₹5 ಕೋಟಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಶೇರು ಬಂಡವಾಳ ₹5 ಕೋಟಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.

---

3. ಸರಳ எண்ணಿಕೆ

ನೀವು XYZ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ 100 ಶೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೀರಿ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಶೇರಿಗೂ ₹200.

• ಬೋನಸ್ ಮುಂಚೆ (Pre-Bonus):
  • ಶೇರುಗಳು: 100
  • ಬೆಲೆ: ₹200
  • ಒಟ್ಟು ಮೌಲ್ಯ: 100 × ₹200 = ₹20,000
• 1:1 ಬೋನಸ್ ಎಕ್ಸ್‌ಬೋನಸ್ ದಿನ (Ex-Bonus):
  • ಶೇರುಗಳು: 200 (100 + 100 ಬೋನಸ್)
  • ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಬೆಲೆ: ₹200 ÷ 2 = ₹100
  • ಒಟ್ಟು ಮೌಲ್ಯ: 200 × ₹100 = ₹20,000

ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ, ಎಕ್ಸ್‌ಬೋನಸ್ ದಿನದಂದು ನಿಮ್ಮ ಒಟ್ಟು ಹೂಡಿಕೆ “ಸೇಟಲ್” ಆಗಿ, ಮೌಲ್ಯ ಎಡಕ್ಕೇನೋ ಬಲಕ್ಕೇನೋ ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ. ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಿಂದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಹಾವಳಿಗೆ ಆಧಾರವಾಗಿ ಬೆಲೆ ಏರಳಿಕೆಯೊಗಬಹುದು.

---

4. ನಿಜವಾದ ಉದಾಹರಣೆ

TCS (2018)

• ಬೋನಸ್ ರೇಷಿಯೋ: 1:1
• ಎಕ್ಸ್‌ಬೋನಸ್ ದಿನಾಂಕ: 2018 ಜೂನ್ 4
• ಬೋನಸ್ ಮೊದಲು (Closing Price): ಸುಮಾರು ₹3,350
• ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಎಕ್ಸ್‌ಬೋನಸ್ ಬೆಲೆ: ₹3,350 ÷ 2 = ₹1,675
• ಎಕ್ಸ್‌ಬೋನಸ್ ನಂತರ πραγματικός ವಹಿವಾಟು: ₹1,690 – ₹1,750

TCS 2006, 2009, 2018 ರಲ್ಲಿ 1:1 ಶೇರು ಬೋನಸ್ ಮಾಡಿದ್ದು, ವಿಪಣಿ ಹಾವಳಿ ಅಂದಾಜುಕ್ಕಿಂತ ಅಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚಾಗೈದ.

---

5. ಮತ್ತೊಂದು ಅದೃಷ್ಟ ವೆಣ್ಣು (Hypothetical)

Company ABC – 2:1 Bonus Issue

ದಿನಾಂಕ	ಶೇರುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ	ಬೆಲೆ (₹)	ಇವೆಂಟ್	ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮೌಲ್ಯ (₹)
Jan 31, 2023	500,000	150	ರೆಕಾರ್ಡ್ ಮುಂಚೆ	75,000,000
Feb 01, 2023	1,500,000	50 (150 ÷ 3)	2:1 ಎಕ್ಸ್‌ಬೋನಸ್	75,000,000
Feb 02–05, 2023	1,500,000	52 – 58	ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸಮತೋಲನ	78,000,000 – 87,000,000

• ಏಕೆ 150 ÷ 3 = 50?
  2:1 ರೇಷಿಯೋ ಎಂದರೆ “ಒಂದು ಶೇರಿಗೆ ಎರಡು ಉಚಿತ ಶೇರು.” ಹೀಗಾಗಿ 500,000 → 1,500,000 ಶೇರುಗಳು; ಬೆಲೆ 150 ÷ (1 + 2) = 50.
• ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮೌಲ್ಯ ಯಾಕೆ ಸಮಾನ?
  50 × 1,500,000 = ₹75,000,000. ರೀತಿ–ತೆತೆಯಲ್ಲಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ತದ್ವಾರಯೆಲ್ಲಾ ಅಲೆಗಳು ತುಲ್ಯತೆಯನ್ನು ಬಿಡಬಹುದು, ಆದರೆ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಮೌಲ್ಯದಿಂದ ಬೇಧ ಹೆಚ್ಚಾಗದು.

---

6. ಗಮನಿಸಬೇಕಾದPOINTಗಳು

1. ತೆರಿಗೆ (Tax) ವಿಷಯ
   • ಬಹು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬೋನಸ್ ಶೇರು ಕಿಕ್ಕಿತ್ತೇ ತೆರಿಗೆ ಹಾಕುವುದಿಲ್ಲ.
   • ಆದರೆ, ನಂತರ ಮಾರಾಟದ Cost Basis (ಖರೀದಿ ಹಿಸುಕು) ಬೋನಸ್ ರೇಷಿಯೋ ಬೇರೆ ಬುಡಗೆ ಸರಿ ಮಾಡಬೇಕು. ಆದ್ದರಿಂದ Capital Gains ಕಲಾಗಿಸಲು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ.
2. Fractional Shares (ಭಾಗಶಃ ಶೇರು)
   • ಉದಾ: 3:2 ರೇಷಿಯೋ ಘೋಷಿಸಿದಾಗ, ನಿಮ್ಮ ಬಳಿ 5 ಶೇರು ಇದ್ದರೆ 5 × 1.5 = 7.5 ಆಗುತ್ತದೆ. 0.5 fractional ನೆ (ಅರ್ಧ) ಪರಿಹಾರಕ್ಕೋ ಕಂಪನಿ ನಗದಾಗಿ ಪಾವತಿಸುತ್ತದೆ.
3. ಆದರೆ ಒಟ್ಟು ಮೌಲ್ಯ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಕಾಪಾಡಲ್ಪಡುತ್ತದೆ
   • ಎಕ್ಸ್‌ಬೋನಸ್ ದಿನ, ಶೇರು (Shares × Price) ಎಕ್ಸ್‌ಬೋನಸ್ ಮುಂಚೆಯಂತೆಯೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಮೇಲೆ/ಕೆಳಗೆ ಅಂದುಕೊಂಡಂತೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಅಲೆಗಳು ತಾನೇ ಹೊರಟಾಡುತ್ತವೆ.

---

7. ಮುಂದಿನ ಬೋನಸ್ ಘೋಷಣೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು

• Bombay Stock Exchange (BSE) – Corporate Actions
  https://www.bseindia.com/corporates/CorporatesActions.aspx
• National Stock Exchange (NSE) – Corporate Filings
  https://www.nseindia.com/corporates/corporate-actions
• SEBI – Bonus Issue ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು
  https://www.sebi.gov.in/legal/circulars/2021/guidelines-on-bonus-issue.html
• Investopedia – “Bonus Issue (Bonus Share)”
  https://www.investopedia.com/terms/b/bonus_issue.asp

ಈ ಸೈಟ್‌ಗಳನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ. “ರೆಕಾರ್ಡ್” ತಾರೀಕು, “ಎಕ್ಸ್‌ಬೋನಸ್” ತಾರೀಕು ಆದರೆ ಲಭ್ಯ.

---

8. ಸಣ್ಣ ಸಾರಾಂಶ

1. ಬೋನಸ್ ಶೇರುಗಳು = ಕಂಪನಿ ಈಗಾಗಲೆ ಹೋಲ್ಡ್‌ಹೋಲ್ಡರ್‌ಗೆ ಉಚಿತವಾಗಿ ಕೊಡುವ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಶೇರುಗಳು.
2. ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ = ಬೋರ್ಡ್ ನಿರ್ಧಾರ → “ರೆಕಾರ್ಡ್” ದಿನಾಂಕ → “ಎಕ್ಸ್‌ಬೋನಸ್” (ಬೆಲೆ ಕೆಳಗೆ ಸರಿಸು)
3. ಏಕೆ? = ಹೋಲ್ಡರ್‌ಗಳನ್ನು ಸಂತೃಪ್ತಿಪಡಿಸಲು, ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿಸಲು, ಭవಿಷ್ಯದಲ್ಲೂ ಲಾಭದ ಸೂಚನೆಗೆ.
4. ಕಣ್ನಅಂಕೆ = 100 ಶೇರುಗಳು × ₹200 = ₹20,000 → 1:1 ಬೋನಸ್ → 200 × ₹100 = ₹20,000
5. ಗಮನಿಸಬೇಕಾದPOINT = ತೆರಿಗೆ, fractional ಶೇರು, ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸೆಂಟಿಮೆಂಟ್. “ಎಕ್ಸ್‌ಬೋನಸ್” ದಿನಾಂಕ ಮನ್‍ಕೂಟಾಗಿ ನೋಡಿ.

---

ಈ ರೀತಿಯ ಸ್ಪಷ್ಟ ವಿವರಣೆ ನಿಮ್ಮಿಗೆ ಬೋನಸ್ ಶೇರುಗಳ ಮೂಲಭೂತ ಅರ್ಥ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

Note: Past performance is not indicative of future results. Always consult with a financial advisor before making investment decisions., please read our Privacy Policy –